VIỆT NAM SIẾT CHẶT QUẢN LÝ XUẤT XỨ HÀNG HÓA TRƯỚC NGUY CƠ ÁP THUẾ TỪ HOA KỲ

Tháng 5/2025 | Bản tin Pháp lý & Thương mại – W&A Consulting & Law Firm 

Tóm tắt 

Ngày 15/4/2025, Bộ Công Thương ban hành Chỉ thị số 09/CT-BCT về việc tăng cường quản lý nhà nước đối với hoạt động kiểm tra, giám sát xuất xứ hàng hóa trong bối cảnh thương mại toàn cầu biến động phức tạp. Động thái này nhằm ứng phó với việc Hoa Kỳ áp dụng các chính sách thuế quan đối ứng lên nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam.

Bản tin này phân tích sâu sắc bối cảnh ban hành, các thay đổi quan trọng trong quy định và tác động thực tiễn của Chỉ thị 09 đối với các doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam.

I. BỐI CẢNH: CĂNG THẲNG THƯƠNG MẠI LEO THANG VÀ SÓNG THUẾ MỚI TỪ HOA KỲ 

Tình hình thương mại quốc tế đang đối mặt với những biến động chưa từng có. Năm 2025, Hoa Kỳ đã mở rộng áp thuế lên nhiều nhóm hàng hóa nhập khẩu, bao gồm hàng hóa từ Việt Nam.

Điều này làm gia tăng nguy cơ doanh nghiệp tìm cách gian lận xuất xứ nhằm né tránh thuế suất cao, dẫn tới việc các nước nhập khẩu siết chặt kiểm tra, giám sát nguồn gốc hàng hóa.

Để bảo vệ quyền lợi thương mại, uy tín quốc gia và tránh rủi ro trừng phạt, Việt Nam cần hành động quyết liệt. Chỉ thị số 09/CT-BCT chính là phản ứng kịp thời trong bối cảnh này.

II. NHỮNG ĐIỂM CHÍNH TRONG CHỈ THỊ SỐ 09/CT-BCT 

Mục tiêu: 

• Thúc đẩy thương mại cân bằng, bền vững.

• Bảo đảm tuân thủ các cam kết trong các FTA và WTO.

• Giảm thiểu nguy cơ bị điều tra chống lẩn tránh thuế và bị áp dụng biện pháp trừng phạt thương mại.

Nhóm nhiệm vụ trọng tâm: 

Nội dung	Yêu cầu mới
Khung pháp lý	Rà soát, sửa đổi, bổ sung quy định về xuất xứ phù hợp Luật Tổ chức Chính phủ năm 2025 và Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2025.
Cấp C/O	Tăng cường kiểm soát cấp giấy chứng nhận xuất xứ (C/O) với các loại C/O không ưu đãi, REX, CNM; bảo đảm thông suốt, tránh gián đoạn.
Quản lý nguyên vật liệu	Doanh nghiệp phải tăng cường kiểm soát nguồn nguyên liệu đầu vào, bảo đảm vệ sinh, chất lượng, đáp ứng tiêu chuẩn xuất xứ nước nhập khẩu yêu cầu.
Phối hợp với hải quan	Tăng cường kiểm tra, đánh giá xuất xứ nguyên liệu nhập khẩu phục vụ sản xuất xuất khẩu; chia sẻ, kết nối hệ thống dữ liệu xuất xứ.
Nâng cấp hệ thống eCoSys	Hoàn thiện hệ thống cấp C/O điện tử để phục vụ cấp phép, truyền dữ liệu, theo dõi và thu phí điện tử nhanh chóng, tiện lợi.
Chống gian lận xuất xứ	Siết chặt kiểm tra, xác minh; áp dụng biện pháp ngăn chặn tình trạng chuyển tải bất hợp pháp, bảo vệ uy tín hàng hóa Việt Nam.
Đơn giản hóa thủ tục

III. TÁC ĐỘNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP VIỆT NAM 

• Yêu cầu tuân thủ nghiêm ngặt hơn: Doanh nghiệp cần rà soát toàn bộ chuỗi cung ứng, đặc biệt là nguồn gốc nguyên liệu, để bảo đảm đáp ứng yêu cầu xác thực xuất xứ.

• Gia tăng rủi ro bị kiểm tra, thanh tra: Tần suất kiểm tra xuất xứ, kiểm tra hồ sơ sản xuất sẽ gia tăng, đòi hỏi doanh nghiệp phải chuẩn bị kỹ lưỡng hơn về tài liệu chứng minh.

• Gia tăng yêu cầu quản lý hành chính: Việc chuyển đổi sang hệ thống điện tử tuy sẽ đơn giản hóa trong dài hạn, nhưng trước mắt đòi hỏi doanh nghiệp đầu tư nâng cấp hệ thống lưu trữ, quản lý dữ liệu.

• Tạo lợi thế cạnh tranh: Doanh nghiệp tuân thủ tốt quy định xuất xứ sẽ có lợi thế duy trì và mở rộng thị phần tại các thị trường quan trọng như Hoa Kỳ và châu Âu.

IV. KHUYẾN NGHỊ CHIẾN LƯỢC 

• Rà soát chuỗi cung ứng: Khẩn trương kiểm tra lại nguồn nguyên liệu để bảo đảm truy xuất được xuất xứ hợp lệ.

• Tăng cường kiểm soát nội bộ: Cải thiện quy trình quản lý hồ sơ sản xuất, nhập khẩu nguyên liệu và cấp C/O.

• Chuẩn bị cho hệ thống điện tử: Sẵn sàng ứng dụng, khai thác hiệu quả hệ thống eCoSys trong việc cấp và quản lý C/O.

• Theo dõi chặt chẽ rủi ro phòng vệ thương mại: Cập nhật thường xuyên các diễn biến điều tra chống lẩn tránh thuế liên quan đến Việt Nam.

• Chủ động làm việc với cơ quan chức năng: Chủ động phối hợp với các cơ quan cấp C/O và hải quan để giải quyết vướng mắc kịp thời.

V. KẾT LUẬN: KỶ NGUYÊN MỚI CỦA TUÂN THỦ XUẤT XỨ 

Chỉ thị số 09/CT-BCT đánh dấu bước chuyển mình mạnh mẽ của Việt Nam hướng tới nền thương mại minh bạch, bền vững trong bối cảnh thế giới gia tăng giám sát nguồn gốc hàng hóa.

Xuất xứ hàng hóa giờ đây không còn là thủ tục hành chính đơn thuần mà trở thành chìa khóa sống còn trong chiến lược thương mại toàn cầu của doanh nghiệp.

W&A Consulting sẵn sàng đồng hành cùng quý doanh nghiệp trong việc rà soát chuỗi cung ứng, tư vấn thủ tục cấp C/O và hỗ trợ ứng phó rủi ro phòng vệ thương mại trong giai đoạn nhiều thách thức này.

Liên hệ đăng ký và nhận thông tin tư vấn chi tiết:

☎️ +84 93 594 8688

📧 Email: nam.phan@waco.com.vn

🌐 Website: https://www.waconsulting.vn/

📌Tầng 18, Vincom Center Đồng Khởi, Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh

🏢 Lầu 2, Tòa nhà Saigon Paragon, Phường Tân Phú, Quận 7, Thành phố Hồ Chí Minh